Trà hoa vàng Cúc Phương là một loại trà có trong tự nhiên từ rừng Cúc Phương tỉnh Ninh Bình (tên khoa học: Camellia cucphuongensis – Thuộc họ: Theaceae). Trà hoa vàng từ lâu đã được biết đến là một loài thực vật quý, chứa nhiều giá trị dinh dưỡng trong tự nhiên. Ngoài tác dụng cải thiện môi trường, làm cây cảnh trang trí thì trà hoa vàng Cúc Phương còn là một loại dược liệu tốt, chứa nhiều hoạt chất hỗ trợ phòng ngừa những bệnh liên quan đến ung bướu, ung thư, các bệnh về tim mạch, tiểu đường và huyết áp..
Đặc điểm thực vật
Trà hoa vàng Cúc Phương là loài cây gỗ nhỏ, màu xanh cao 3-6m. Lá hình bầu dục dài 6-12cm, rộng 2,5-4,5 cm; đỉnh lá nhọn dài khoảng 1,5cm; gốc lá tròn hay hình nêm rộng; chất lá dày, bóng và dai; gân bên 7-9 cặp. Hoa màu vàng nhạt, có cuống dài 5-7 mm, có lông. Mùa hoa kéo dài từ tháng 10 năm trước đến tháng 2 năm sau. Loài này ưa ẩm mọc trong các thung lũng của rừng nhiệt đới ở độ cao 300-400 m.
- Giá trị làm thuốc
Theo Đông y, dược liệu Trà hoa vàng Cúc Phương có tính bình, vị ngọt, mùi thơm và được quy vào 3 kinh: Tâm, Thận, Can có tác dụng Phòng chống khối u, ngăn ngừa ung thư hiệu quả, hỗ trợ điều trị những khối u ác tính. Giảm cholesterol, giảm các bệnh lý về tim mạch, ổn định huyết áp, giảm nguy cơ đột quỵ
Các hoạt chất trong lá, hoa của Trà hoa vàng Cúc Phương có tác dụng hạ huyết áp, giảm tiểu đường, hạ cholesterol, hạ lipid máu, chống u bướu, tăng cường hệ miễn dịch, giảm xơ vữa động mạch, ngăn ngừa huyết khối, phòng ngừa các bệnh tim mạch, hỗ trợ điều trị các triệu chứng rối loạn thần kinh như: Alzheimer hay Parkinson…,
* Kỹ thuật trồng và thời vụ trồng
Cây Trà hoa vàng Cúc Phương thích nghi với điều kiện nhiệt độ từ 25 – 30oC, đất trồng có tầng canh tác dày, tơi xốp, giàu dinh dưỡng, thoát nước tốt. Mùa vụ trồng quanh năm tại Vùng Trung du miền núi phía Bắc và Đồng bằng sông Hồng
Việc chuẩn bị đất trồng được tiến hành trước tối thiểu 20 ngày. Đất được dọn sạch xác thực vật vụ trước, cày bừa nhuyễn và phơi nỏ đất là tốt nhất.
Làm đất xong tiến hành lên luống trồng hàng đôi theo kiểu nanh sấu. Chiều rộng luống từ 1 – 1,2 m, chiều cao luống từ 20 – 25 cm. Nếu trồng hàng đơn thì chiều cao luống 20 – 25 cm, chiều rộng luống từ 50 – 70 cm.
Kích thước đào hố 60 x 60 x 60 cm. Khoảng cách hố cách hố từ 1 – 1,5 m, hàng cách hàng 1 – 1,2 m. Sau khi đào hố tiến hành bón phân lót vào hố với lượng: 5 – 7 kg phân chuồng + 0,5 – 0,8 kg vôi bột + 0,3 – 0,5 kg super lân + 0,1 kg ure + 0,1 kg kali clorua. Trộn hỗn hợp và bón xuống hố. Bón xong lấp một lớp đất lên phân bón dày từ 7 – 10 cm, nhằm tránh bay hơi phân bón.
Thời vụ: Cây Trà hoa vàng Cúc Phương trồng được hai vụ/ năm. Ở miền Bắc trồng vào tháng vụ Xuân từ tháng 2 – 4 và vụ Đông từ tháng 10 -12 dương lịch. Đối với các vùng miền núi có thể trồng quanh năm. Miền nam Trung Bộ trồng truớc mùa mưa
* Kỹ thuật nhân giống cây Trà hoa vàng Cúc Phương
Giống cây Trà hoa vàng Cúc Phương chủ yếu được nhân giống bằng phương pháp nhân giống vô tính như giâm cành, chiết cành, giâm hom. Bên cạnh đó còn có phương pháp nhân giống bằng hạt. Phương pháp nhân giống cây Trà hoa vàng Cúc Phương bằng hạt cũng được sử dụng nhiều do cây giống được ươm bằng hạt thân cây mảnh, thẳng, đẹp hơn so với giâm cành và bộ rễ có sức chịu bền hơn.
* Kỹ thuật giâm hom cây Trà hoa vàng Cúc Phương
Lựa chọn cây mẹ khỏe mạnh, không sâu bệnh. Chọn cành hom trên cây mẹ là cành bánh tẻ. Cắt cành hom có chiều dài từ 15 – 20 cm, có đường kính cành từ 0,5cm trở lên.
Thời điểm giâm hom nên chọn ngày nắng ráo. Nhiệt độ từ 20 – 30oC, độ ẩm từ 70 – 80%.
Giá thể giâm hom tốt nhất là cát sông đãi sạch, phơi khô.
Nhúng cành hom vào dung dịch kích rễ theo khuyến cáo của nhà sản xuất rồi cắm vào giá thể giâm. Khoảng cách giâm hom từ 3 – 5 cm/ hom.
Vị trí giâm hom cần được làm giàn che, lưới che từ 70 – 80% ánh sáng. Sau khi giâm cần được tưới nước bằng hệ thống vòi phun sương để giữ ẩm. Trong suốt quá trình giâm luôn đảm bảo độ ẩm giá thể đạt từ 85 – 90 %. Thông thường ngày tưới 1 – 2 lần.
Sau thời gian giâm hom từ 10 – 15 ngày thì cành hom ra rễ. Thời điểm này có thể cấy cành hom vào bầu để tiến hành chăm sóc tiếp.
Trồng bầu từ 12 – 18 tháng có thể xuất vườn. Tiêu chuẩn cây giống xuất vườn cần đảm bảo như cây khỏe mạnh, mập mạp, không sâu bệnh, cây cao từ 25 – 30 cm có từ 6-8 lá
* Kỹ thuật nhân giống bằng hạt cây Trà hoa vàng Cúc Phương
Thu hái hạt giống: Lựa chọn những cây khỏe mạnh, cây lấy giống được đánh dấu, chăm sóc kỹ. Tuổi cây dùng làm giống từ 15 năm trở lên, sinh trưởng tốt, không bị trầy xước thân cây không bị sâu bệnh.
Hàng năm khoảng cuối tháng 12 sang đầu tháng giêng quả đã già và sắp chín. Thường mùa thu hái rộ là tháng 2-3. Khi chín quả trà chín màu thẫm, vỏ bên ngoài mềm. Hạt màu thẫm, hạt chắc ta tiến hành hái quả để lấy hạt nhân giống.
Hạt lấy về rửa sạch lớp vỏ thịt ở ngoài, hong cho hạt khô ráo, tốt nhất sau khi xử lý hạt đem gieo ngay.
Chuẩn bị đất ươm hạt
Đất gieo ươm cần chọn nơi đất xốp pha cát, tránh đất phù sa. Lên luống dài 10m rộng 1m, cao 15 – 20 cm. Hướng luống Đông Tây để phát huy tác dụng của dàn che, bón lót 3-4kg/m2 phân chuồng hoai, rải đều trên luống.
Xử lý hạt: Hạt trước khi gieo cần được rửa sạch nước chua ngâm vào dung dịch trong 3-5 phút sau đó vớt ra để ráo nước rồi đem gieo.
Gieo theo hàng: hàng nọ cách hàng kia 20cm (rải hạt); cách 10cm (đặt hạt). Trên hàng, mỗi hạt cách nhau 3-4cm. Lấp đất sâu 12 – 15mm, sau đó phủ mặt luống bằng rơm rạ đã khử trùng bằng nước vôi. Hoặc có cách gieo nữa là ươm thẳng vào bầu ươm kt bầu 18*10. Sau khi ươm xếp bầu theo luống và cũng phủ mặt luống bằng rơm rạ
Chăm sóc: Giữ ẩm cho đất, đặc biệt những ngày đầu, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho hạt nảy mầm. Sau khoảng 25 ngày hạt đã nẩy mầm và chậm nhất sau 45 ngày thì mọc hết. Rỡ bỏ rơm rạ, sau đó làm dàn che cao khoảng 60cm, độ che phủ 0,6 – 0,7.
Khi cây được 2,3 lá thì xới đất và làm cỏ. Khi này cây còn non chưa nên phá váng, các lần sau đó làm cỏ kết hợp phá váng, song phải thận trọng không làm đổ cây.
Bón thúc cho cây 1-2 lần. Nếu cây còi cọc có thể bón thêm phân đạm sun phát, nồng độ 0,3% với liều lượng 1lít/m2.
Theo dõi sâu bệnh, dùng Boocđô 1% liều lượng 1 lít/4m2 để phun phòng. Khi cây bị bệnh tốt nhất nên nhổ đem đốt.
Sau 5 đến 6 tháng cây gieo đã cao được 10 – 12cm có thể tỉa đem cấy, nếu không cấy cũng cần tỉa bớt giữ cự ly thích hợp (20 x 20cm hoặc 20 x 25cm), chăm sóc tiếp đợi mưa đem trồng.
Cây đem trồng từ 18 – 30 tháng tuổi tương đương chiều cao của cây 25 – 40 cm, cây khoẻ, không sâu bệnh. Trồng với mật độ 2.500 cây/ha.
* Kỹ thuật trồng cây Trà hoa vàng Cúc Phương
Ngày trồng cây Trà hoa vàng Cúc Phương ra ruộng sản xuất cần lựa chọn ngày nắng ráo. Thời tiết mát mẻ, không mưa lớn, nên trồng vào chiều mát là tốt nhất.
Vận chuyển cây giống ra ruộng sản xuất. Mỗi hốc đã định sẵn trồng một cây.
Kỹ thuật trồng cây Trà hoa vàng Cúc Phương: Bóc túi nilong bầu cây giống cho cây vào giữa hốc, mặt đất bầu đất cao hơn mặt đất luống từ 2 – 3 cm. Rồi tiến hành lấp đất cố định cây. Do cây đang còn nhỏ nên cần cắm cọc để dựa cây, tránh gặp thời tiết gió mưa làm đổ cây.
Ruộng sản xuất cần dược làm giàn che, lưới màu đen, có hệ thống tự động của giàn che là tốt nhất. Hoặc có thể điều chỉnh độ che lấp ánh sáng theo yêu cầu. Giai đoạn mới trồng cần che từ 70 – 80% ánh sáng trực tiếp. Sau trồng từ 2 – 3 tháng có thể giảm bớt mậtđộ chephủ xuống còn 50 – 60%. Nếu vùng trồng nắng gắt thì độ che phủ cần giữ nguyên. Ở mùa khô, mùa nắng nếu nhiệt độ cao cần có hệ thống phun sương tưới để đảm bảo độ ẩm đất và giảm nhiệt độ không khí trong vườn sản xuất.
* Kỹ thuât chăm sóc cây trà hoa vàng năng suất vượt trội
Quản lý cỏ dại trong vườn Trà hoa vàng Cúc Phương: Giai đoạn mới trồng cứ 1 – 2 tháng tiến hành dọn sạch cỏ dại một lần để tránh sự cạnh tranh dinh dưỡng với cây trồng chính. Khi cây phát triển khỏe mạnh thì cứ 3 – 4 tháng xử lý cỏ dại một lần. Lưu ý xử lý cỏ dại trong vườn Trà hoa vàng Cúc Phương khuyến khích các biện pháp thủ công, không sử dụng thuốc hóa học để giảm tối đa ảnh hưởng đến sinh trưởng, phát triển và chất lượng của cây trà hoa vàng.
Chế độ nước tưới: Cây Trà hoa vàng Cúc Phương là cây có khả năng chịu khô nhưng không chịu úng. Để chất lượng lá chè, hoa chè tốt nhất cần đảm bảo độ ẩm cho đất giúp cây trồng sinh trưởng phát triển khỏe mạnh. Tưới 1 – 2 ngày tùy vào điều kiện ngoại cảnh từng vùng trồng.
Trên Đây là những hướng dẫn cơ bản kỹ thuật trồng cây trà hoa vàng Cúc Phương mà Công ty TNHH sản xuất và thương mại Ngọc Kỳ gửi đến
